تصويرسازي ازنگاه ليلا رخشي قاضياني

در آخرين مرحله از تحول هنر تصويرپردازي براي كودكان ، ضمن حفظ سادگي كار ، هنرمندان تلاش كردند كه روح مطلب را در تصوير ، به كمك تكنيك هاي كم و بيش لازم و رنگ هاي زنده ، منعكس كنند . در عين حال ، يك نظريه به عنوان انتقاد و اعتراض به اين نوع تصويرپردازي به حيات خود ادامه داد . واضعان اين نظريه معتقد بودند كه تصويرمي بايد در كنار پيام رساني ، ذوق هنري كودكان را نيز پرورش دهد . و اين نوع تصوپردازي اگر چه با عامل سرعت و انتقال سريع پيام در زندگي ماشيني هماهنگي دارد، ولي ممكن است رشد ذوق هنري در كودكان را دچار اختلال كند . مهم تر اينكه ، هر هنرمندي اول بايد سبك هاي كلاسيك نقاشي را تجربه كرده باشد تا بتواند به ارزيابي توانايي ها و ابتكارهاي هنري خود بپردازد و گرنه ، كودكان رانسبت به سبك هاي نقاشي بيگانه مي كند .

بايد خاطرنشان كرد كه تصويرگري كتاب كودك حرفه اي است كه بيش از حرفه هاي ديگر ، با اظهار نظرهاي ناعادلانه ، شايستگي اش خدشه دار مي شود ، اظهارنظرهايي مانند من هم مي توانستم اين كاررا بكنم ، البته احتمال زياد شما هم مي توانستيد آن كار را بكنيد ، اما براي انجام درست اين كارپيش از آنچه ابتدا تصور كرديد ، به موضوع عميق تر و جدي تر بنگريد ، شايد آنچه خودجوش و راحت به نظر مي آيد ، فقط ظاهر قضيه باشد وبه هيچ وجه با كارطراحي ، نقاشي و مفهوم سازي كه بايد براي آن صورت بگيرد، برابري نكند . بچه ها شنيده هاي قصه ها را روي كاغذ با حس رنگ و فرم و زاويه نگاه و گستره ي تخيلشان براي انتقال به پدر و مادر خود به تصوير تبديل مي كنند . آن ها با تمام وجودشان در باور تصويرشان غرق مي شوند ، پس بنابراين بچه ها صادق ترين تصويرگرانند . آنها هستند كه از هر حادثه اي تصوير مي سازند . تصويرگري كتاب كودك در بهترين حالتش ، هنري ظريف ، دقيق و پيچيده است كه مي تواند در سطح هاي بسيار متفاوتي ارتباط برقرار كند و تاثير ژرفي برآگاهي و ضمير كودك به جا گذارد.

اولين نمونه ي كتاب كودك مصور در اروپا به نام كتاب آموزش هنر است . در صفحه ي عنوان اين كتاب كه در سال 1580 در فرانكفورت چاپ شده آمده است : كتابي از جنس هنر و آموزش براي قشر كم سن وسال ، كه انواع نقاشي ها ي شاد و دوست داشتني اي در آن پيدا مي شود . يوست آمان تصاوير چاپ چوبي بسيار زيباي اين كتاب راخلق كرده است . دومين نمونه كليدي ، كتاب جهان در تصوير است . اين اثر در سال 1658 منتشر شد و توسط يك روحاني آينده نگر موراويايي كه چندي بعد در لهستان اسقف لشنو شد - طراحي و كارشده . اسقف كومينوس قاطعانه معتقد بود كه بايد روند يادگيري را براي كودكان جذاب تر كرد . او اظهار نمود : براي كودكان نقاشي ها راحت ترين قالب براي درك و يادگيري است . كتاب او بطوري طراحي شده كه از يكنواختي مطالعه ي درس زبان لاتين بكاهد . اگر تصويرگر بتواند ضمن آموزش ، موجب سرگرمي و شيفتگي و نشاط كودك هم بشود ، امكان يادگيري او را بيشتر مي سازد . در فرهنگ مصور پايه آكسفورد كه اندرو دلانتي تدوين كرده است . در فرهنگ مصور پايه آكسفورد كه اندرو دلانتي تدوين كرده است ، ايما چيچستر توانايي و اياقت خود را كارش بخوبي نشان مي دهد . او براي كلمات داخل صفحه كتاب چارچوب منسجمي را طراحي كرده است كه همين ، متن مربوط به هر كلمه را از جنبه بصري تكميل مي كند . اين تصويرها بسيار متفاوتند . از اشياء مختلف جدا از هم گرفته تا صحنه هاي شلوغ پراز شي ء و با ويژگي هاي گوناگون كه تعريف مربوط به هر يك كنارش آمده است . در كل كتاب شش شخصيت ظاهر مي شوند تا به خواننده در در ك و برقراري ارتباط عميق تر با كلمه ها ياري كند .

همان قدر كه كتابهاي آموزش الفبا در شكوفايي دانش نقش تعيين كننده اي دارند ، كتاب هاي آموزشي اعداد نيز در رشد و استعداد رياضي موثرند . همين كه براي برقراري ارتباط با اعداد ، چيزي را در اختيار كودك قرار مي دهيد كه از لحاظ بصري جذاب و مهيج است ، توجه و علاقه اش را معطوف مفهوم شمارش مي كنيد .